TRATAMENDU TERMIKO EFIZIENTEAK:
“Erreminta-altzairuen plakaketa tratamendu termikoaren karbono-aztarna murrizteko”
Deskarbonizazioa erronka garrantzitsua da energiaren industria intentsibo guztientzat. Tratamendu termikoko teknologian, beroketa elektrikoa erabiltzen duten ekoizpen-bitartekoek azkar eta eraginkortasunez eragin dezakete karbono-arrastoan energia berriztagarri ziurtatua erosita. Hala ere, energia berdea erostearekin amaitzen da hobetzeko potentziala?
Tratamendu termikoan energia-kontsumoa arrazionalizatzea hainbat faktoreren gainean esku hartuz lor daiteke: lan-tenperaturak, iraupen-denborak, tratatutako aleazioen karbono-aztarna, eragiketak ezabatzea, errefus-tasa, isolamendu termikoa, deformazioagatiko gogortzea, tratamendu termikoaren aurreko eta ondorengo eragiketak moldatzea, energia berreskuratzea, beste fabrikazio-prozesu batzuetako beroa aprobetxatzea eta abar.
Datozen lerroetan jalkitako lanabesetan autotemplearen prozesua aprobetxatzean oinarritutako AZTERLANen garatutako kasu praktikoa azaltzen da.
Jalkitako erreminta altzairuen auto-tenplaketa
Erreminta-altzairuek, batik bat altzairu azkarrek, aleazio-maila handiak dituzte eta zailtasuna sakrifikatzen dute higadurarekiko erresistentziaren mesedetan. Oro har, tenperatura oso altuetan austenizatzen dira, 1.200ºC-tik gertu, eta hainbat iraoketa prozesu behar izaten dituzte. Ingurumen-inpaktua, beraz, bikoitza da: bateti, aleazio-elementuek karbono-aztarnari egiten dioten ekarpenagatik, eta, bestetik, tratamenduek tenperatura oso altuak erabiltzea eskatzen dutelako. Kontraste gisa, kontuan izan behar da tenplaketa- eta iraoketa-altzairu asko 900ºC inguruan tenpla daitezkeela.
Fabrikazio gehigarriko teknologien etorrerarekin, eta zehazki L-DED teknologiarekin, gero eta ohikoagoa da erreminta-altzairuak aleazio txikiagoko altzairu baten gaineko estaldura gisa erabiltzen dituzten soluzioak garatzea. Honela, bi altzairuek funtzio osagarriak betetzen dituzte: gainazalean jalkitako altzairuak higadurarekiko erresistentzia du, eta sustratua zailagoa da. Nahiz eta azalean gehitutako altzairuak bere osoko-kontratipoarenarekiko desberdina den mikroegitura duen, zerbitzuan duen errendimendua alderagarria da.
Altzairu azkarren jalkipen kontzeptuaren adierazgarri diren mikrografiak. Ezkerrean: L-DED jalkipenaren funtzionalizazioa, gainazala, higadurarekiko erresistentzia emateko, sustratua, propietate mekanikoak bermatzeko. Erdian: Jalkitako altzairu azkarra. Eskuinean: osoko altzairu azkar erreferentzia.
Azalean geruza gehitzaren albo-inpaktua sustratuarena baino karbono-aztarna txikiagoa duen material alternatiboa gehitzea da. Baina deskarbonizazio-potentzial handiagoa eskaintzen du? Ikuspegi tradizionaletik ekinda, gainkargatutako multzoaren tenplaketa- eta iraoketa-tratamendua egin beharko litzateke. Hala ere, AZTERLANen frogatu dugu, aplikazioaren arabera, erreminta-altzairuak soldaduran sortzen duen tenplaketa balia daitekeela materiala berraustenizatu behar ez izateko. Kasu honetan, iraoketa prozesuak bakarrik egin behar dira, energia kopuru esanguratsua aurreztuz. Kasu honetan, zerbitzuan 66 HRCko gogortasunak lor daitezke.
Horrez gain, hala ahalbidetzen duten aplikazioetan, jalkitako aleazioaren diseinu egokia soldadura-gordinaren egoeran jar daiteke zerbitzuan. Kasu honetan, erabat ezabatzen da tratamendu termikoa eta, ondorioz, horri lotutako karbono-aztarna. Kasu horietan, funtsezkoa da gogortasun emaitza erregulatzea gainazala mekanizagarria izan dadin. Horretarako 60 HRC inguruko gogortasunekin lan egin ohi da.