Ekitaldia urriaren 27an eta 28an izan zen Bilbao Exhibition Centren burdina eta aluminioa galdatzeko berrikuntza teknologiko berrienetako batzuk biltzen zituen programa teknikoa ardatz zuelarik. Iraunkortasuna eta fabrikazioko teknologia adimendun berriak izan ziren topaketaren bi bektore nagusiak.
«Etorkizuneko industria erakargarri eta jasangarria» lelopean, sektoreko teknikari eta aditu ugari bildu dira Galdaketako X. Nazioarteko Forum Teknikoan (streaming bidezko emisioari esker on-line ere egin izan zen ekitaldiaren jarraipena), eta programa tekniko nabarmen batean oinarritu zen, sektorean erreferenteak diren enpresa eta erakundeen eskutik.
Ekitaldiari hasiera eman zioten Amaia Martinez Murok, SPRI Taldeko Teknologia zuzendariak (EUSKO JAURLARITZA), Marta Ratón-ek, DRAXTON ATXONDO galdaketa enpresako Plant Managerra eta X. edizio honetako presidentea, eta Beatriz González-ek, BETSAIDE SAL galdaketa enpresako General Managerra eta AZTERLAN Fundazioko lehendakaria. Hiru esku-hartzeek bat egin zuten baieztatzean galdaketa oso industria dinamikoa dela, berritzailea, jasangarritasunarekin konpromiso handikoa; eta gaur egun automobilgintzaren sektorearen eraldaketak, lehengaien eta energiaren kostuek eta beste industria-sektore batzuei ere eragiten dieten hornidura-arazoek eragindako ziurgabetasunak eragin handia duen arren, berrikuntzan duela aukerarik handiena eraginkorragoa eta lehiakorragoa izaten jarraitzeko. DRAXTON eta BETSAIDE bezalako bi galdaketa-enpresa nabarmenen zuzendaritzatik, bai Ratón bai González, bat etorri ziren esatean horrelako topaketak “ezagutza teknikoko iturri garrantzitsuak” direla sektorearentzat, baina, batez ere, “profesionalen eta espezialisten artean lankidetzan aritzeko eta estrategiak eta kezkak partekatzeko agertoki bat” eskaintzen dutela.
Inaugurazio ekitaldien ondoren, Andrew Turner jaunak, Munduko Fundizio Erakundeko (WFO – World Foundry Organization) idazkari nagusia, parte hartu zuen ekitaldian, eta fundizioaren mundu mailako egoeraren ikuspegi azkarra eskaini zuen, etorkizunerako gogoeta eta ikuspegi batzuekin batera. Bere hitzetan, “ez ginateke harritu behar gure industrian kanpoko gertaerak dituzten eragin azkar eta sakonekin. Azken urteotan zerbait irakatsi badigute, dinamikoak izan behar dugula eta etengabe aldatzen ari den ingurune batera egokitu behar dugula da”. Era berean, Andrew Turner jaunak ideia bat indartu zuen, alegia, “harro sentitu” beharko genukeela “mundu mailako garapen ekonomiko eta sozialerako estrategikoa izaten jarraitzen duen industria batekin, gaur egun 200.000 milioi dolar inguruko negozio-zifra sortuz, 2026rako 250.000 milioira arte handitzea espero dena, eta, beraz, hazten ari den industria izaten jarraituko dugu”. Txinaren posizionamenduaren eta ekoizpen-gaitasun handiaren aurrean, WFOren ordezkariak adierazi zuen Europako galdaketa-industriak balio erantsi handiko produktuak eta zerbitzuak eskaintzeko gaitasuna duela, eta hor aurkitu behar duela hazteko eta indartzeko espazioa.
Galdaketaren etorkizunean zentratuz, kasu honetan profesionalen gaikuntzarekin eta industriak talentu gaztea erakartzeko duen erakargarritasunarekin lotutako ikuspegitik, Forumean Pam Murrell doktoreak parte hartu zuen, CAST METALS FEDERATIONeko Chief Executive Officer-a. “Galdategietako langileen batez besteko adina igotzen ari da, ez dago berariazko prestakuntza-programarik galdaketa-teknologietarako profesionalak gaitzeko, eta sektoreko produkzio-prozesuetan automatizazio- eta robotika-elementu asko sartu dira, digitalizazioaren aldeko apustu garbia eginez. Egoera horri aurre egiteko modua da sektorerako profesional berriak prestatzea eta barruan daudenei gaitasun berriak ematea”. Murrell doktoreak estrategia horrekin lerrokatutako ekimenen berri eman zuen. Ekimen horiek nazioartean egiten ari dira sinergiak bilatze aldera, eta, neurri batean, industriaren irudi erakargarriagoa garatzera bideratuta daude.
Duela urte batzuetatik hona joera izan den bezala, fabrikazio-teknologia berrien eta 4.0 industriaren eskutik talentua erakartzea eta garatzea funtsezko lekua izan da Forumaren aurkezpenen artean. Susana Méndez AZTERLANeko Fundizio Teknologien zuzendariak adierazi bezala, “digitalizazio-estrategiak eta prozesuko datuen ustiapena, zalantzarik gabe, galdategien eraginkortasuna hobetzen laguntzen duten alderdiak dira, baina, era berean, erakargarritasun-iturri garrantzitsuak dira gazte-talentu berriarentzat”.
Teknologia berrien esparruan, birtualizazioa, automatizazioa eta eraldaketa-prozesuen iragarpena izan ziren topaketa teknikoan landu ziren alderdi garrantzitsuak. Arlo horretako lehen hitzaldia ESI Group konpainiako Igor Pérez de Villalobos-ek eskaini zuen, eta bere aurkezpena tratamendu termikoko prozesuen birtualizazioan oinarritu zuen. Pérez de Villalobos-ek adierazi zuen oso garrantzitsua dela “produkzio-prozesuen jarraitutasuna errepikatzea, baita horien birtualizazioa ere, osagaien fabrikazioa osatzen duten fase desberdinetako prototipatze birtualeko teknologiak eta produktu baten garapen-zikloa kateatuz”. Tratamendu termikoko prozesuen birtualizazioan zentratuz, hainbat galdaketa-mota eta hainbat aleazio landu zituen zenbait adibideren bidez. ESI Groupeko ordezkariak teknologia horien aplikazioa erakutsi zuen mikroegiturari, dimentsioen kontrolari edo osagaien propietateen analisiari buruzko iragarpenak egiteko.
Birtualizazioaren eta iragarpenaren esparruan jarraituz, José Manuel Gutiérrez AZTERLANeko modelizazio eta simulazio adituak prozesuaren optimizaziorako eta piezan sor daitezkeen akatsak iragartzeko tresna berrien garapenarekin lotutako aurkezpen bat partekatu zuen, metalaren kalitatetik eta denbora errealeko prozesuko parametro kritikoen egoeratik abiatuta. «Galdaketa prozesu konplexua da, eta aldagarritasun handiko parametro asko hartzen ditu bere baitan. Horregatik, urrats berberak eman ditugula eta prozesu-baldintza berberetan gaudela uste dugun arren, ez dugu beti emaitza bera lortzen”. Ziurgabetasun horren aurrean, Gutiérrez-ek AZTERLANen (Kasandra) garapen berria aurkeztu zuen, piezen “barne-osasunaren arriskuari aurrea hartzeko”, honako hauek oinarri hartuta: fabrikako metalaren ezaugarri espezifikoak, produkzio-prozesuaren denbora errealeko ezaugarriak eta piezaren ezaugarri geometrikoak (atal bakoitzeko modulu termikoa). «Diseinutik bertatik gaindimentsionatutako sistemekin», prozesuaren aldakortasuna gaindimentsionamendu horren bidez gainditu ohi izan da. Orain, prozesu sendoagoak eta eraginkorragoak definitzeko beharra dago, zehatzagoak izatekoa. Garapen honen bidez, galdategien lehiakortasuna hobetzen lagundu nahi dugu (errendimendu handiagoa, ziurtatutako kalitate-emaitzak eta kostuetan zuzeneko eragina), egungo baldintzetan modu fidagarrian ekoitz dezakegun edo baldintza horiek nola hobetu behar ditugun jakinda.
Antzeko ildoan, prozesuko datuak eta piezen jardunari buruzko datuak bildu eta ustiatzean oinarrituta, Portugalgo AAPICO galdaketa-enpresak eta AZTERLAN Zentro Teknologikoak, Cristina Monteiro andreak eta Ana Isabel Fernández doktoreak ordezkatuta, proiektu nabarmen baten aurrerapenak aurkeztu zituzten. Proiektu horretan, prozesuaren kontrol aurreratuko tresnen bidez, Adimen Artifizialaren bidez, Machine Learning bidez eta kontrol Prediktiboko lanabesen bidez ibilgailu-piezak berriak garatu dira, zehazki, eta segurtasun-piezak. Fernández andrearen hitzetan, “DIGIMAT proiektuaren baitan, osagaien amaierako ezaugarri espezifikoei eragiten dieten parametroak detektatzeko aukera ematen digun teknologia garatu dugu, fabrikazio-prozesutik abiatuta, neurrira egindako materialak lortzeko, fokua lortu nahi ditugun propietate espezifikoetan jarriz”. Proiektuaren baitan bi material berri garatu direla adierazi zuen (bata, muga elastiko handiagokoa, eta, bestea, makinabilitate hobetukoa), AAPIKOren ekoizpen-prozesuaren biki digitalean eredu prediktibo bat txertatuta.
Galdaketako materialekin jarraituz, kasu honetan material arinak, Iñigo Loizagak, CIE Automotive-ko Berrikuntzako zuzendaria, automobilgintzaren sektorearen bilakaeraren ikuspegi orokorra eskaini zuen ingurumen-arloko erregulazio-aldaketen bidez, “hauek zuzenean eragiten baitute osagai urtuen ekoizpenean”. Loizaga jaunaren hitzetan, “automobilaren sektoreari ezarritako isurketa-baldintzek zuzeneko eragina dute osagai metalikoen fabrikazioan. Sektoreak aluminioaren eta aleazio arinen aldeko apustu sendoa egingo zuela zirudien arren, automobilgintzan hazkunderik handiena izan duen metala altzairua izan da”. Zentzu horretan, Loizaga jaunak lasaitasun-mezu bat helarazi zien entzuleei, eta adierazi zuen sortzen ari diren garapen berrien bilakaera ezagutzea eta jarraitzea bezain garrantzitsua dela “luzerako zer teknologia eta proposamen ezartzen diren eta zeinen alde egin behar dugun identifikatzeko gai izatea”.
Material arinen eraldaketarekin lotutako teknologien esparruan ere, Martin Hartlieb jaunak, VIAMI INTERNATIONAL Inc. enpresako espezialista, rheocasting teknologiarekin lotutako azken garapenak eta esperientziak ezagutarazi zituen, fabrikazio industrialerako egokia izan dadin. “Rheocasting-a teknologia ezaguna da, eta modernizazioa hutsune teknologiarekin konbinatuta, aluminiozko osagai handiak sortzeko aukera ematen digu, horma ultra-meheen bilbadurekin”.
Ostean, Sergio Orden jaunak (aluminioa galdatzeko teknologietan espezializatutako AZTERLANeko ikertzailea) garapen berri bat eman zuen ezagutzera, gasak moldeetatik ateratzeko hutseko teknologiaren (HPDC) bidez eta injekzio-prozesuare digitalizatzearen bidez. Horri esker, “injektatutako aluminiozko piezen barne-porositatea murriztu daiteke, eta piezak horma meheagoekin fabrikatzea errazten da, eta piezen gainazaleko itxura hobetzen da”. Moldea sentsorika aurreratu bidez digitalizatzeari esker, “hutsune-sistema ezagutu eta egokitu ahal izan dugu, moldea behar bezala betetzeko beharrezkoak diren presioa eta emari-sistema doitzeko”. Ordenek, garapen berri honi esker piezen kalitatea modu arrakastatsuan hobetzea lortu duten kasu praktikoak azaldu zituen.
Topaketaren esloganaren eta, zalantzarik gabe, merkatua markatzen duten joeren ildotik, iraunkortasuna izan zen Fundizioko X. Nazioarteko Forum Teknikoan aurkeztutako hainbat berritasunen oinarri nagusietako bat.
Galdake enpresen barruko ingurumen-kalitatea hobetzeari begira eta plantillen lan-ingurunea hobetzeko helburuarekin, Enrique Pardok, FOSECOko zuzendari teknikoa, formaldehido-emisioak murriztera bideratutako ur-oinarriko estaldura-soluzio berri bat aurkeztu zuen. Aspaldidanik kantzerigeno gisa sailkatutako gas hau, margotutako ar eta moldeen berogailu bidezko prozesuetan askatzen da batik bat. Ildo beretik, Alberto Díez ASK Chemicalseko I+G arduradunak enpresaren garapen berrienetako bat partekatu zuen: kutxa hotzeko aglomeratzaile sistema bat, areetan formaldehido- eta fenol-emisioak murriztea ahalbidetzen duena. “Batzuetan zaila bada ere horrelako konponbideen abantaila ekonomikoa ikustea, isuriak murriztea eta langileen lan-baldintzak hobetzea, toxikorik gabeko giroa eskainiz, gero eta garrantzitsuagoa da, eta legediak gero eta indar gehiago jartzen du horrelako alderdietan”.
Iraunkortasunaren alorrean mantenduta, kasu honetan lehengaien kontsumoan eta hondakinen sorreran fokua jarrita, Ander Elorriagak, IHOBE Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoaren ordezkaria, metalaren sektoreak Euskadiko Ekonomia Zirkularraren 2030erako Estrategian duen garrantziaren berri eman zuen, non kontsumitutako materialek eragindako ingurumen-inpaktuaren % 50 metaletik datorren. Horregatik, “sektore honetarako estrategia espezifikoak ditugu”, ekonomia zirkularrak Europako ekonomiaren deskarbonizazioa lortzeko duen garrantzia indartuz, trantsizio hori sustatzeko Europatik eta Eusko Jaurlaritzatik eskaintzen diren tresnetako batzuk ezagutaraziz.
Ekonomia zirkularrarekin zuzenean lotuta, Hector Trigueros-ek, BEFESAko Berrikuntza Ingeniaria, eta Idoia Ibarretxek, INSERTEC enpresako Industria zuzendaria, Bauxal proiektuaren emaitzak aurkeztu zituzten. Proiektu horren helburua da aluminioaren industriako azpiproduktuak, zehazki gatz-zepak, berrerabiltzea, maila erregogorreko bauxitaren ordezko gai gisa. Horrekin batera urtean 500 tona ekoizteko gai den prototipoa aurkeztu zuten.
Ezin bestela izan, X. Galdaketa Forumak beste fabrikazio-teknologia batzuek (hala nola cladding laserrak, fabrikazio gehigarriak edo 3D inprimaketak) galdaketari ekar diezazkioketen garapen eta aplikazio berrietarako sarbidea ere eskaini zuen.
Galdatutako osagaiak garatzeko aukera handiak eskaintzen dituen teknologia berri gisa, TRUMPF enpresako LMD aditua den Marco Göbel-ek ikuspegi orokorra eman zuen fabrikazio-teknologia horrek galdaketari ekar diezazkiokeen abantailei buruz, galda-osagarriei ezaugarri funtzionalak emateko, hala nola korrosioarekiko edo higadurarekiko erresistentzia hobea, bai eta fabrikazio gehigarriko teknologia ere, geometria berriak eta/edo galdaketa-prozesu zail batzuk lortzeko aukera ematen duena. Ildo beretik, Holger Barth jaunak, HA Taldeko Product Manager-a Additive Manufacturing alorrean, adierazi zuen “ziur gaude fabrikazio gehigarriak eta 3D inprimaketak barneratze handia izango dutela, bai galdaketa-prozesuan, bai galdatutako osagaien postprozesuetan”. Ekoizpen-eremu hori indartzeko Alemaniako enpresak egin duen berrikuntza gisa, Barth jaunak aglomeratzaile ez-organikoen garapen berriak aurkeztu zituen, emisio gutxikoak, fabrikazio aditiborako eta 3D inprimaketarako. Bere hitzetan, “garapen horien helburua da teknologia horren hazkundea laguntzea”.
Azkenik, MÖSSNER enpresako Christian Kunz-ek, Salmenta arduraduna, egin zuen ekitaldiko azken aurkezpena. Azken belaunaldiko robotak ezagutarazi zituen mekanizazio mota desberdinak egiteko. MÖSSNER-eko ordezkariaren hitzetan, “fabrikazioaren ondorengo mekanizazio- eta tratamendu-prozesuetan robotak sartzeak errepikagarritasuna eta zehaztasuna ematen dizkie prozesu horiei, onura ekonomikoak eta denborazkoak sortzen dituen alternatiba izanik”.
Topaketa teknologiko honen agurrean, galdaketaren sektoreko balio-kateko enpresek ezagutzaren bilaketa kolektibo honetan jarraitzeko deia egin zuen José Javier González I.F.TABIRA-ko zuzendari orokorrak. González-en hitzetan, maiatzean berriro bilduko ditugu gure galdaketa-enpresetako gerenteak eta jabeak nazioarteko ehun inguru homologorekin New Yorken, World Foundry Summit ekitaldian. “Horretarako lanean aritu gara gure industriaren eta bere bezeroen sektoreen eguneratze estrategikoa lortzeko. X Forum honen ondorioetako baten ildotik, uste dugu horrelako espazioak, mundu osoko landareen errealitatearekin konektatzen dutenak, informazio- eta hausnarketa-iturri bat direla, eta gure enpresei lagun diezaiekeela garai konplexu hauetan erabakirik onenak hartzen”.
